Ik kan me het gesprek met de jeugdverpleegkundige van het consultatiebureau nog goed herinneren. Emily was 2 jaar, nog een peuter. Volgens de jeugdverpleegkundige kon Emily nog niet goed genoeg met 2 woorden praten. Ik kreeg als advies: "Misschien kunt u wat vaker een boekje met haar lezen? Dat is goed voor haar ontwikkeling." Ik was lichtelijk geïrriteerd. De prestatiemaatschappij begint tegenwoordig steeds vroeger.
Misschien werd ik extra geraakt omdat ik uit praktijkervaring weet hoeveel mensen mentale klachten ervaren of zelfs ziek worden als gevolg van hun conditioneringen, hoge verwachtingen en de prestatiemaatschappij. Als je vanaf kind af aan gedrild wordt om goed te presteren en vooral het beste uit jezelf te halen, dan is dat een goed recept voor het ontwikkelen van onzekerheid, faalangst, perfectionisme of burnout-klachten.
Alles op alles zetten om richtlijn te halen?
Begrijp me niet verkeerd. Er is niks mis met het beste uit jezelf halen. Wel heb ik vraagtekens bij de manier waarop. Betekent het beste uit jezelf halen dat je op 2-jarige leeftijd met 2 woorden praat? En dat alles op alles gezet moet worden om deze richtlijn te halen? Niet alleen kan dat onzekerheid opleveren voor het kind zelf, maar ook voor de ouder. Want oh jee. Mijn kind praat nog niet met 2 woorden. Wat doe ik verkeerd?
Toegegeven. Na mijn irritatie werd ik kort teruggeworpen op mijn eigen 'Volg braaf wat experts zeggen'-overtuiging. Ik werd onzeker. Misschien moest ik toch wat vaker een boekje lezen? Toen Emily na 3 keer het boekje uit mijn handen trok en wegsmeet begreep ik dat ze niet geïnteresseerd was in boekjes. Waarom zou ik dingen forceren? Emily wil liever rennen en klimmen, knutselen en stoeien. Laat haar zijn zoals ze is.
Maar hoe verleidelijk was het, ook voor mij, om mee te gaan in richtlijnen, ontwikkelcurves en externe verwachtingen? Hoe verleidelijk is het om niet 'afgewezen' te worden door 'experts' en mee te gaan in wat er van je wordt gevraagd of verwacht? In dit geval werd ik in de ouderrol aangesproken. Maar ook in de rol van werknemer, als Nederlander, als vriend of vriendin, als partner, kortom in alle rollen die we spelen komen verwachtingen om de hoek kijken.
Conditionering versus waarheid
Hoe langer we geconditioneerd zijn door opvoeders, school en maatschappelijke denkbeelden, hoe meer we erin geloven dat deze conditioneringen dé waarheid zijn. En deze conditioneringen zitten diep. Zo diep dat we er soms niet eens bij kunnen. En dan snappen we niet waarom we ons zo rot voelen. Of dat we door deze onbewuste overtuigingen keuzes maken die ons uiteindelijk ziek maken. Hieronder vind je een paar willekeurige conditioneringen:
Ik moet perfect werk leveren, anders ben ik niet goed genoeg.
Alleen hard werken leidt tot succes.
Ik moet alle ballen hoog houden, anders faal ik.
Experts vertellen de waarheid, dus moet ik deze experts volgen.
Iedereen heeft overtuigingen en conditioneringen. De belangrijkste vraag die je jezelf mag stellen is: zijn deze overtuigingen waar? En helpen ze je verder of niet? En dan met name wanneer het gaat om jouw mentale gezondheid en jouw goede gevoel.
Destijds vroeg ik mezelf kritisch af of het advies van de jeugdverpleegkundige in het belang was van Emily en van mij. Waarbij ik als visie heb dat een kind van 2 nog lekker mag spelen en eigen voorkeuren mag volgen. Ik koos ervoor om het advies van de jeugdverpleegkundige niet op te volgen. Ik wilde Emily op tweejarige leeftijd niet forceren om boekjes te lezen als zij dat niet wilde. En dat gaf zowel Emily als mij meer rust. En het zette mij als ouder terug in mijn kracht.
Als mens en psycholoog ben ik gefascineerd door mensen, gedrag en mentale gezondheid. Ik blog graag over onderwerpen die hiermee te maken hebben.
In mijn nieuwe business Mental Health Empowerment wil ik op gebied van mentale gezondheid organisaties ondersteunen in de breedste zin van het woord. Het exacte product- en dienstenaanbod is nog in ontwikkeling. Neem gerust contact op via info@louisehildebrand.nl als je denkt dat ik met mijn jarenlange, uiteenlopende expertise een bijdrage kan leveren aan jouw organisatie.