Door de jaren heen heb ik 6 richtlijnen voor een optimale mentale gezondheid vastgesteld. 1. Ken jezelf. 2. Heel jezelf. 3. Zorg (fysiek) voor jezelf. 4. Accepteer jezelf. 5. Verbind jezelf. En 6. Versterk jezelf. In deel 1 maakte je kennis met de eerste 3 pijlers. In dit blog lees je meer over pijlers 4 tot en met 6.
Voordat ik naar pijlers 4 tot en met 6 ga wil ik nogmaals vertellen waarom ik deze pijlers heb vastgesteld. De WHY.
De WHY
Waarom deze pijlers? Omdat ik heb gemerkt dat mensen die niet lekker in hun vel zitten vaak niet weten hoe ze zich beter moeten voelen. Waar moeten ze beginnen? En hoe dan? Als de drempel naar een huisarts, psycholoog of andere therapeut te groot is, dan accepteren ze in stilte hun leed. Staan ze wel open voor externe hulp, dan is het aanbod van hulp zo groot, dat ze niet weten wat helpt en wat niet. Afhankelijk van hun financiële situatie proberen ze van alles uit. Als ze geluk hebben, boeken ze succes. De pechvogels blijven aanmodderen in therapieland.
Via deze pijlers hoop ik mensen basisrichtlijnen te kunnen geven voor een goede mentale gezondheid. De richtlijnen heb ik gekozen op basis van mijn achtergrond als psycholoog en mijn jarenlange werk- en praktijkervaring.
Overzicht en richting
De pijlers kun je vergelijken met een kaart. Ze geven overzicht en richting van wat precies kan bijdragen aan een goede mentale gezondheid. Vervolgens is het aan de persoon zelf om acties binnen een pijler te bepalen. Eventueel met hulp van een buitenstaander.
Elke kleine actie binnen een van deze pijlers kan al een positieve invloed hebben op de mentale gezondheid. Een positieve verandering binnen een bepaalde pijler zal positieve effecten hebben op andere pijlers. Ook kun je via de ene pijler terechtkomen in een andere pijler. In deze pijlers ga ik niet in op alle acties die je kunt nemen. Het gaat mij met name om de pijlers, niet om alle denkbare 'Hoe doe je dat?'-acties binnen de pijlers.
Toepassing binnen verschillende levensgebieden
De pijlers kunnen op verschillende gebieden worden toegepast. Bijvoorbeeld in het werk, in relaties, in de rol van ouder of binnen je vriendenkring. Het fijne is dat mensen zelf kunnen bepalen welke pijler aanspreekt en om te onderzoeken welke actie binnen deze pijler genomen kan worden.
Lees in deel 1 meer over pijlers 1 tot en met 3. Hieronder lees je meer over pijlers 4 tot en met 6.
4. Accepteer jezelf. Deze pijler gaat over jezelf, jouw relatie met jezelf, jouw emoties en jouw persoonlijkheid in het NU. Het gaat erom dat je jezelf accepteert zoals je bent, dat je jezelf niet continu bekritiseert en dat je ook jouw minder fijne kanten, ook wel jouw schaduwkanten genoemd, kunt accepteren, ook al vind je deze kanten misschien niet zo leuk.
De fijne dingen van jezelf accepteren, jouw talenten en jouw mooie eigenschappen, dat is waarschijnlijk niet zo moeilijk. Lastiger is de acceptatie van je schaduwkant, de minder leuke kant van jou. Dat je soms ontzettend kunt mopperen of negatief kunt zijn. Dat je misschien niet zo sociaal bent als je zou willen. Dat je moeite hebt om jouw gestelde doelen te behalen. Of dat je als mens niet perfect bent en ook fouten kunt maken.
Betekent dit dat je jezelf in alles zomaar moet accepteren? Nee. Het betekent wel dat je vanuit dit moment mag kijken naar alles wat zich aandient. Wanneer we kijken naar emoties betekent dit dat je bijvoorbeeld verdriet, angst en boosheid mag ervaren en mag accepteren. Als bepaalde emoties langdurig en intensief terugkomen, dan kun je onderzoeken of er iets geheeld mag worden (pijler 2), of dat je jezelf mag versterken (pijler 6).
Dit geldt ook voor gedrag. Als er dingen in jouw gedrag je mateloos storen, dan kun je in eerste instantie accepteren/erkennen dat dit gedrag er is. Neem als voorbeeld rommeligheid (mijn eigen uitdaging 😉). Vervolgens kun je vanuit deze acceptatie onderzoeken hoe je via pijler 6 (versterk jezelf) ervoor kunt zorgen dat je minder last hebt van je rommeligheid.
5. Verbind jezelf. Mensen zijn sociale wezens. Dat betekent dat mensen graag bij een groep willen horen, verbinding willen voelen en oprecht gezien willen worden. Gebeurt dat niet, dan kunnen er allerlei mentale klachten ontstaan, waaronder eenzaamheid. Volgens het CBS voelde 11 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder zich in 2021 sterk eenzaam, 32 procent was enigszins eenzaam. In 2019 was dat achtereenvolgens 9 en 26 procent. Dit betekent dat het aantal mensen dat zich eenzaam voelt is gestegen, waarschijnlijk mede vanwege alle beperkende maatregelen tijdens de coronatijd. Onderzoek dus voor jezelf hoe je op een fijne manier de verbinding kunt aangaan met andere mensen.
Met deze pijler richt ik me ook op het gevoel van verbinding met de wereld om je heen. We nemen vaak als vanzelfsprekend aan dat alles wat er is, er gewoon al is. Stromend (drink)water uit de kraan, onze koelkast, al het voedsel dat volop beschikbaar is, onze wegen, alle gebouwen, alle standaard zorgfaciliteiten en ga zo maar door.
Wees vooral ook bewust hoe andere mensen hierin ondersteunend zijn en inspanningen hebben geleverd om deze situatie mogelijk te maken. Als mensheid zijn we meer met elkaar verbonden dan we denken! Hoe meer je deze verbinding kunt voelen, hoe dankbaarder je zult zijn voor alles wat er is. En wat misschien nog mooier is, je zult waarschijnlijk met meer respect en compassie kijken naar andere mensen.
6. Versterk jezelf. Deze pijler richt zich met name op het mentale deel van jezelf. Elk mens heeft gedachten en overtuigingen die niet altijd bijdragen aan een optimale mentale gezondheid. Denk aan gedachten zoals: ik ben niet goed genoeg. Ik ben saai. Niemand zit op mij te wachten. Of: ik kan dat niet. Waarbij deze gedachten vaak op een onbewust niveau jouw geluk saboteren.
Het is al goed als je je bewust wordt van deze diepgewortelde negatieve gedachten en overtuigingen (pijler 1). Vanuit dit besef kun je deze overtuigingen (als dat wilt) aanpakken en andere gedragskeuzes maken.
Hoe je dat het beste kunt doen, dat is voor iedereen anders, afhankelijk van jouw persoonlijke geschiedenis, jouw visie en waar je voor openstaat. Je kunt zelf acties uitproberen zoals ademhalingsoefeningen en yoga voor meer rust in het hoofd. Je kunt ook een expert inschakelen.
Ik denk dat we op dit gebied meer naar elkaars kracht en aanvullingen mogen kijken. Een behandelaar in de GGZe is niet beter dan een Shiatsu-therapeut of een ademhalingsexpert. Deze experts hebben een andere visie, focus en benadering op gebied van een goede mentale gezondheid. Waarbij elk mens die wil werken aan zijn of haar mentale gezondheid mag stilstaan bij de volgende vragen: wat past bij mij? Waar sta ik allemaal voor open? Hoe kijk ik naar gezondheid? En wat is mijn precieze behoefte op mentaal gebied?
Over alle pijlers kan ik nog veel meer schrijven, maar voor de overzichtelijkheid houd ik het hierbij. Mocht je nog aanvullingen hebben, plaats gerust een reactie!
In Mental Health Empowerment: 'for more conscious and empowered human beings', wil ik meer bewustzijn creëren. Ik wil mensen helpen en inspireren om hun mentale gezondheid te optimaliseren via concrete richtlijnen en handvatten. Ik ondersteun organisaties op gebied van gezondheid en strategie. Zijn er binnen de organisatie doelgroepen die extra aandacht nodig hebben op gebied van welzijn, vitaliteit en gezondheid? Ik ondersteun graag! Neem dan gerust contact op om de mogelijkheden te bespreken.