Zweverig? Nee hoor. Inmiddels is mentale fitheid geaccepteerd als een belangrijk onderdeel van gezondheid. Door de jaren heen krijg ik vaak vragen als: 'Wat is mentale fitheid?' en 'Hoe kan ik mijn mentale veerkracht versterken?' In dit blog geef ik antwoord op de meestgestelde vragen over mentale fitheid en krijg je praktische tips om vandaag nog aan de slag te gaan met mentale fitheid en dus jouw veerkracht.
1. Wat is mentale fitheid?
Mentale fitheid is jouw vermogen om tevreden en gelukkig te zijn. Het is ook jouw vermogen om op een gezonde manier met tegenslagen om te gaan. Dit betekent dat je je wel rot of vervelend mag voelen, maar dat je niet in vervelende gevoelens of negativiteit blijft hangen. Daarnaast hebben mentaal fitte mensen genoeg vaardigheden om zich goed te kunnen handhaven in deze veranderende maatschappij die steeds meer van ons verlangt. Vooral dat laatste is belangrijk. Als de omstandigheden goed zijn is het meestal wel gemakkelijk om tevreden en gelukkig zijn.
De vraag is vooral: kun je jezelf gelukkig maken en staande houden als de omstandigheden minder goed zijn? Als je bijvoorbeeld veel druk ervaart van je omgeving? Of als je veel negatieve gedachten hebt die je belemmeren om gelukkig te zijn?
Mentaal fit zijn betekent ook dat je het dagelijkse leven goed aankan. Het betekent daarnaast dat je een juiste actie kunt ondernemen als de omstandigheden jou niet gelukkig maken. Dit doe je door ofwel de situatie te veranderen, danwel jouw manier van denken aan te passen.
Mentaal fit zijn betekent NIET dat je altijd gelukkig bent. Dat is namelijk niet realistisch. Het leven gaat nu eenmaal gepaard met vervelende situaties en met tegenslagen.
2. Waarom is het belangrijk om mentaal fit te zijn?
Er zijn verschillende voordelen om mentaal fit te zijn:
- Je weet beter wat je kunt doen om jezelf gelukkig te maken.
- Je weet beter wat je leuk vindt en wat niet.
- Je kunt beter met stress omgaan.
- Je kunt beter met negatieve gedachten omgaan.
- Je kunt beter met tegenslagen omgaan.
- Je maakt snellere en betere beslissingen die echt bij jou passen (en niet bij een ander)
- Je kunt beter focussen en wordt minder snel afgeleid door externe prikkels.
- Je voelt meer rust in je hoofd.
- Je kunt beter bij jezelf blijven in een maatschappij die steeds meer van ons lijkt te eisen.
- Je onderneemt sneller actie als het niet goed met je gaat.
- Je pakt problemen zoveel mogelijk op een actieve manier aan (in plaats van dat je er lang over nadenkt)
- Je wordt minder snel onzeker.
3. Op welke gebieden kun je mentaal fit zijn?
Je kunt globaal gezien op 3 gebieden mentaal fit zijn.
Je kunt mentaal fit zijn over jezelf. Dit betekent dat je over het algemeen tevreden bent met jezelf en jouw persoonlijkheid. Het betekent ook dat je voldoende zelfinzicht hebt om bijvoorbeeld te weten wat je leuk en fijn vindt en wat niet. Je weet welke kwaliteiten en vaardigheden je hebt. Je kunt makkelijk positieve aspecten van jezelf opnoemen. En je hebt realistische verwachtingen van jezelf.
Je kunt mentaal fit zijn naar anderen toe. Dit betekent dat je in de omgang met andere mensen meestal jezelf kunt zijn. Je bent eerlijk, komt voor jezelf op, stelt de juiste grenzen en weet op de juiste momenten ook 'nee' te zeggen. Daarnaast ben je realistisch in je verwachtingen die je van andere mensen hebt en ben je vriendelijk in de omgang.
Je kunt mentaal fit zijn in je werk of dagelijkse bezigheden. Dit betekent dat je tevreden bent met de dingen die je doet. Je weet precies waar je energie van krijgt en wat jou energie kost. Je kunt op een goede manier met jouw tijd omgaan en als je stress ervaart, dan kun je daar op een gezonde manier mee omgaan.
4. Hoe kun je weten of je mentaal fit bent?
Dit is subjectief. Jij bepaalt of je mentaal fit bent. Drie belangrijke vragen die je jezelf kunt stellen:
1. Ben je over het algemeen tevreden en gelukkig met jezelf?
2. Ben je over het algemeen tevreden en gelukkig met het leven dat jij leidt, zowel op werkgebied/dagelijkse bezigheden als privé?
3. Kun je op een realistische en gezonde manier met tegenslagen omgaan?
Hoe mentaal fit je bent is vooral een persoonlijk gevoel. Lange periodes van onrust, ontevredenheid, angst, twijfel, veel negatieve gedachten, piekeren, somberheid, niet weten wat je leuk vindt of wat je wilt. Dit kunnen aanwijzingen zijn dat je mentaal niet fit bent.
5. Kan iedereen zijn mentale fitheid trainen?
In principe wel. Jong of oud. Ziek of niet-ziek. Man of vrouw. Het is nooit te laat om te starten met het trainen van jouw mentale fitheid. Ook al ben je 80!
Wel is het nodig dat iemand de cognitieve vermogens heeft om na te denken en naar zichzelf te kijken. Mensen met een psychiatrische aandoening kunnen het beste overleggen met hun hulpverlener. Het trainen van je mentale fitheid kan in mijn visie een goede aanvulling zijn op een behandeling.
Kinderen kunnen een mentaal fitte opvoeding krijgen doordat ouders het goede voorbeeld geven. Ook is het belangrijk dat kinderen aandacht krijgen voor positieve dingen. Als ouder kun je geneigd zijn om vooral je kind te corrigeren. Ga maar eens na hoe vaak je ouders het woord NEE, of 'Niet doen' hoort zeggen. Soms gaat dat er niet zo liefdevol aan toe. Daardoor leren kinderen dat ze niet goed genoeg zijn zoals ze zijn. Met als gevolg dat ze op latere leeftijd problemen krijgen zoals onzekerheid of please-gedrag.
Het tegenovergestelde kan natuurlijk ook. Ouders die hun kinderen vooral veel plezier en geluk gunnen. En er vervolgens alles aan doen om hun kind dat geluk te geven. Ze geven altijd toe aan de wens van hun kind en kopen alles wat hun kind wil. 'Nee' is een woord dat het kind niet kent. Met als gevolg dat het kind niet goed leert om met tegenslagen om te gaan. Zodra het kind de maatschappij instapt zal dit kind ontzettend veel teleurstellingen krijgen.
6. Is het moeilijk om je mentale fitheid te trainen?
In mijn visie niet. Als je maar weet hoe je jouw mentale fitheid moet trainen. Wel is het nodig dat je tijd neemt om de voordelen te ervaren. Daarnaast is het belangrijk om vol te houden. In het begin zul je misschien snel voordelen ervaren en gemotiveerd zijn, maar op een gegeven moment is het moeilijker om door te zetten. Dat zijn momenten waarop je extra motivatie nodig hebt. Dat is ook de reden waarom ik per tip aandacht geef aan valkuilen.
Het is ook niet gek als jouw mentale training met vallen en opstaan gepaard gaat. Je brein kan namelijk erg hardnekkig zijn bij veranderprocessen. Ook oude denkpatronen, vooral als ze negatief zijn, zijn niet zo makkelijk verdwenen. Soms zullen ze nooit verdwijnen, maar leer je er beter mee omgaan. Dan is het vooral een kwestie van je verwachtingen bijstellen. Je hoeft ook niet altijd 100% tevreden en happy te zijn. Dat kan niet en is niet realistisch.
7. Betekent mentaal fit zijn dat je altijd gelukkig bent?
Nee. Het is niet realistisch om altijd gelukkig te zijn. Vervelende ervaringen en heftige emoties zoals verdriet, boosheid, teleurstelling en frustratie horen bij het leven. Elk mens is weleens teleurgesteld omdat een keuze die je hebt gemaakt tegenvalt. Iedereen maakt weleens iets naars mee. Een mentaal fit persoon zorgt ervoor dat hij er niet te lang in blijft hangen.
Een rotdag mag. Zelfs een rotweek is oké. Maar blijf je weken, maanden of zelfs jaren hangen in hetzelfde patroon van onrust, negatieve gedachten en gevoelens. Dan zeg ik: hoogste tijd om jouw brein mentaal fit te trainen.
Wanneer er sprake is van rouw, bijvoorbeeld als je een dierbaar persoon verliest, dan kan het best lang duren voordat je het verlies een plek hebt gegeven. Soms gaat het gemis nooit weg. Maar, een mentaal fit en getraind persoon kan tijdens de rouwperiode op een gezonde manier met emoties omgaan en durft de emoties ook te voelen. Daarnaast heb je naast het verlies ook aandacht voor positieve dingen en kun je zelfs gelukkige momenten voelen. Mentale fit zijn betekent ook dat je realistische verwachtingen hebt. Het is niet realistisch om te verwachten dat je na een paar maanden niet meer verdrietig bent om de dood van een dierbare.
8. Hoe train je jouw mentale fitheid?
Je mentale fitheid trainen doe je door kennis te combineren met gedrag. Je moet dus echt wat DOEN. Alleen het lezen van tips kan een hele hoop inzichten geven, maar verandering vindt vooral plaats als je kennis omzet in gedrag. Vergelijk het met fysieke fitheid. Je wordt niet fysiek fit door het lezen van een trainingsschema of door het kijken van een YouTube filmpje dat gaat over fitness. Wil je fysiek fit worden, dan moet je ook je lichaam in beweging zetten.
Hetzelfde geldt voor je mentale fitheid. Wil je mentaal fit worden, dan zul je ook in je gedrag actie moeten ondernemen. Het HOE, daar kan ik bij ondersteunen via keynotes, trainingen en workshops. In dit blog lees je alvast een hele belangrijke tip.
9. Hoe lang moet je jouw mentale fitheid trainen?
Persoonlijk vind ik een periode van 3 maanden minimaal om een positief effect te krijgen. Het liefste besteedt je dagelijks aandacht aan je mentale fitheid.
Mensen die fysiek fit willen blijven zullen de rest van hun leven bewust hiermee bezig zijn. Waarom zou je dat ook niet met je mentale fitheid doen? Mentaal fit zijn is mijn ogen een lifestyle. Het zorgt ervoor dat je altijd zelfbewust in het leven staat, negatieve gedachten goed kunt managen en dat je op een gezonde manier met tegenslagen omgaat.
Voor mij is bezig zijn met mijn mentale fitheid zo vanzelfsprekend als ontbijten of tandenpoetsen. Door mijn mentale fitheid op peil te houden is de kwaliteit van mijn leven hoog. Ik voel dagelijks veel positieve gevoelens. Als ik daarnaast een tegenslag ervaar, dan kan ik daar op een goede manier mee omgaan.
'Train your mind like a muscle, the stronger your mind is, the more you can handle and achieve.'
Ben jij klaar met onrustige gevoelens, vage ongelukkige gevoelens of onzekerheid? Of wil jij jouw medewerkers MENTAAL FIT trainen zodat ze productiever zijn, meer werkgeluk ervaren en minder snel ziek zijn? Kijk in mijn dienstenaanbod of plan direct een een vrijblijvend kennismakingsgesprek via info@louisehildebrand.nl.